جسم (مفردات‌نهج‌البلاغه)جِسم (به کسر جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای تن که حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ای خطاب به عثمان بن حنیف و قدرت الهی در آفرینش و ... از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجِسم (به کسر جیم) به معنای تن آمده و چون جسم در مقابل روح است می‌شود گفت: جسیم فقط راجع به تن است. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با معاویه به عثمان بن حنیف می‌نویسد: «... و ساجهد فی ان اطّهر الارض من هذا الشخص المعکوس و الجسم المرکوس؛ و حتما تلاش خواهم کرد تا زمین را از این شخص وارونه و از این جسم مقلوب الفکر پاک گردانم.» امام (علیه‌السلام) در خصوص قدرت الهی در آفرینش موجودات کوچک و بزرگ می‌فرماید: «و لو فکّروا فی عظیم القدرة و جسیم النعمة لرجعوا الی الطریق و خافوا عذاب الحریق.» واژه «جسیم» به معنای بزرگ آمده است. واژه «مجسمّات» به صیغه اسم مفعول، به معنای جسیم‌دار شده‌ها می‌باشد؛ چنان‌که در خطبه ۹۱، آمده است. ۳ - تعداد کاربرداین واژه چهارده بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جسم»، ص۲۱۸. |